◄شادابی زنگ های تفریح

زنگ تفریح جزئی از زندگی و برنامه روزمره هر مدرسه و بر اساس نظر اکثر دانش آموزان بهترین زمان حضور در مدرسه است . در این فرصت کوتاه و پرهیجان ، دانش آموزان از محیط جدی و خشک کلاس به حیاط می روند . برخی با توپ بازی و برخی دیگر با سر و صدای فراوان دویدن یا انجام فعالیت های پر هیجان انرژی جسمانی خود را تخلیه می کنند. برخی دست در دست هم یا در کنار هم راه می روند تا داستان های تمام نشدنی خود را برای یکدیگر نقل کنند. بعضی هم نظاره گر خاموش بازی های سایرین هستند. بعضی دیگر هم خشم و عقده های درونی شان را با درگیری جسمانی یا خشونت کلامی بر سر هم سالان یا دانش آموزان ضعیف تر خالی می کنند. در این مقاله ، برآنیم که با برنامه ریزی درست، به مدیریت بهتر زنگ های تفریح بپردازیم که در آن امکان شادابی بیشتر برای دانش آموزان فراهم شود .

◄زنگ تفریح ، فرصت یا تهدید آموزشی

در بحث آموزش، گاه آموزش پنهان را نادیده می گیریم، در صورتی که اثربخشی آموزش پنهان شاید بیشتر از آموزش آشکار باشد. زنگ تفریح با مدیریت مدیر و معاون مدرسه، مربی تربیتی، مربی بهداشت و مربی ورزش می تواند بسیار سودمند ومفید باشد و اثر بخشی آن بیش از آموزش مستقیم نیز باشد. انسان در هر سنی، دوست دارد لحظاتی را فارغ از قید و شرط ها، راحت حرف بزند، بخندد، بخورد و بازی کند. خودی که می خواهد، باشد و تعامل برقرار کند و …

مثالی می زنیم : در جایی که باد می وزد، عده ای به فکر ساختن دیوارند و عده ای دیگر آسیب بادی می سازند. جمله ساده ای است، اما کسانی که آسیاب بادی می سازند، در واقع مصداق افرادی هستند که تهدیدها را به فرصت ها تبدیل می کنند. شاید وزش باد موجب خسارت شود، اما ایجاد آسیاب زحمت را به رحمت تبدیل می کند. مدارس دائماً در مسیر بادهای تند یعنی تهدیدهای ریز و درشتی هستند که هر کدام می تواند موجب کندی در کار و حتی فلج شدن سازمان مدرسه شود. زنگ تفریح می تواند هم تهدید باشد و هم یکی از چندین فرصت تعلیم و تربیت. لحظاتی را دانش آموزان در کنار هم هستند. این در کنار هم بودن ها می تواند به تعامل اجتماعی و فرصت مناسب برای آموختن و با یکدیگر بودن تبدیل شود ، یا بر عکس. بستری نامناسب برای آموزش غلط و ایجاد رفتارهای ناهنجار و رد و بدل کردن های بی مورد مسائلی باشد که تهدید است و زحمت زیاد و نرسیدن به اهداف آموزشی و تربیتی .

◄چند پیشنهاد برای شاداب و مفید کردن زنگ های تفریح

زنگ های تفریح اول ، رسیدگی به بعد جسمانی

یکی از مسائلی که در زنگ تفریح مدنظر است، آن هم در اولین زنگ تفریح هر روز، رسیدگی به بعد جسمانی دانش آموزان است. متأسفانه گاهی دانش آموزان بدون خوردن صبحانه به مدرسه می آیند. بارها شاهد بوده ایم که دانش آموزان در ساعات اول صبح، لب هایشان خشک است و دهانشان بو می دهد که این از نخوردن صبحانه و رعایت نکردن بهداشت ناشی می شود. لذا بهتر است زنگ تفریح اول به تغذیه دانش آموزان اختصاص یابد و این امر هم مستلزم آن است که خانواده آموزش ببیند. پیام های بهداشتی کتبی یا ارسال پیام کوتاه به خانواده در این باره موثر است.

زنگ تفریح دوم ، توجه و رسیدگی به بازی های کودکانه بومی و محلی

معمولاً زنگ تفریح دوم را طولانی تر است تا هم معلمان به استراحت بیشتر و هم دانش آموزان به بازی بپردازند. زیرا بازی تفکر کودک است. حیاط مدرسه هر چقدر هم کوچک باشد، فضای بهتری را نسبت به کلاس برای دانش آموزان ایجاد می کند تا لحظاتی را در کنار دوستانشان به بازی کردن و لذت بردن بپردازند.

زنگ تفریح سوم ، نظارت بر ارتباط و تعامل یا آموزش سکوت

از این زنگ تفریح برای نظارت بر رفتار و حرکات دانش آموزان و یافتن راه حل هایی به منظور مقابله با رفتارهای ناهنجار و نامناسب استفاده می کنیم. در این زنگ ، دانش آموز نه قیدی برای تغذیه دارد نه قیدی برای بازی. خودش انتخاب می کند و انتخاب نشانه بزرگی و رسیدن به کمال است. با آزاد گذاشتن دانش آموز ، به او حق انتخاب می دهیم. دانش آموز می تواند به خوردن و حرف زدن با هم کلاسی ها یا معاون مدرسه و مربی بپردازد، می تواند بازی کند، می تواند درس یا کتاب بخواند، می تواند قدم بزند، راه برود، فکر کند، در خودش باشد، درد دل کند و …

زنگ چهارم : نماز و معنویت

معمولاً این زنگ در مدارسی که بچه ها کلاس های فوق برنامه دارند اجرا شدنی است. دانش آموزان با شنیدن صدای اذان از بلندگوی مدرسه ، به نماز فرا خوانده می شوند. به این ترتیب ، میل فطرت گرایی آن ها بیدارتر می شود و به حاکمیت خالق یکتا و فعل خدا می رسد که خود زمینه شکوفایی عقلی و یادگیری در سایه آرامش است .

تلاش کنیم حضور دانش آموزان را در مدرسه سبزتر و زیباتر کنیم. با پر کردن صحیح اوقات فراغت آن ها و با استفاده از طرح های جدید و نو، رکود و ایستایی را از آن ها دور کنیم و حرکت، نوآوری، تلاش، شادابی و طراوت بیشتر را برای آن ها فراهم کنیم. مدرسه را بسازیم، آن گونه که باید ساخته شود، شاداب، فعال و خلاق.